سازمان برنامه و بودجه اعلام كرد؛
۱۰ برنامه حمایتی دولت برای رونق تولید و اشتغال در سال ۱۳۹۷
شمال صنعت: خلاصه ۱۰ برنامه حمایتی دولت برای رونق تولید و اشتغال در سال ۱۳۹۷ از جانب سازمان برنامه و بودجه كشور اعلام گردید.
به گزارش شمال صنعت به نقل از سازمان برنامه و بودجه كشور، طرح كارورزی دانش آموختگان دانشگاهی یكی از برنامه های دولت در جهت تولید و اشتغال اعلام شده است؛ این طرح یك دوره آموزشی تلقی می گردد. طول دوره كارورزی حداقل شش ماه و حداكثر ۱۲ ماه برای هر كارورز (به طور متوسط پنج ماه برای هر كارورز)، بر مبنای استانداردهای مصوب آموزش مهارتی تعیین می گردد و برای كارورزان مشمول طرح، كمك هزینه كارورزی به صورت ماهیانه ۳۰ درصد حداقل دستمزد (معادل ۳۳۴ هزار تومان) در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، برای تأمین بیمه مسئولیت مدنی به ازای هر كارورز رقمی معادل ۵۰ هزار تومان در سال توسط دولت پرداخت خواهد شد. طرح كارورزی دانش آموختگان دانشگاهی باعث افزایش قابلیت جذب و اشتغال دانش آموختگان با استفاده از انتقال مهارت، تجربه در محیط كار و تولید انگیزه كارآفرینی و كسب و كار در آنها شده و متقابلا دانش و آموخته های آنها به محیط كسب و كار انتقال یافته و سرمایه انسانی هم تقویت می گردد. افزایش مهارت و اشتغال پذیری جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی، تسهیل در جذب و به كارگیری جوانان در بنگاه های اقتصادی از اهداف این طرح و گروه هدف ۱۰۰ هزار نفر دانش آموختگان دانشگاهی بیكار و فاقد بیمه تامین و سابقه كار اعلام شده است. نحوه اجرا هم شامل گذراندن دوره آموزشی ۴ تا ۶ ماه در واحد پذیرنده، پرداخت متوسط سرانه كمك هزینه آموزشی كارورزی، پرداخت بیمه مسئولیت مدنی (بیمه حوادث) به جای واحد پذیرنده، به ازای هر سه فرد شاغل بیمه شده پذیرش یك كارورز، پرداخت كمك های بلاعوض به میزان ۱۶۷۶.۲ میلیارد ریال ( ۱۶۷۱.۲ میلیارد ریال برای كمك هزینه آموزشی كارورزی و ۵ میلیارد ریال برای بیمه مسئولیت مدنی) است. طرح مشوق بیمه سهم كارفرمایی این طرح در جهت تحرك بخشی به بازار كار كشور، پشتیبانی از كارفرمایان و كارآفرینان و تولید اشتغال با استفاده از ترغیب و تشویق كارفرمایان كارگاه های تولیدی و خدماتـی به استفاده از نیـروی كار جدید، اجرا می گردد. افزایش اشتغال زایی جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی، كمك به هزینه های جذب و به كارگیری جوانان در بنگاه های اقتصادی همچون اهداف و گروه هدف هم ۲۰۰ هزار نفر از دانش آموختگان دانشگاهی بیكار شغل اولی (۷۰ هزار نفر از فرایند كارورزی و مابقی جذب مستقیم) اعلام شده است. نحوه اجرا هم به صورت استفاده از ظرفیت مراكز كاریابی غیردولتی برای به كارگیری شغل اولی و مدت برخورداری از مشوق بیمه ای ۱۲ تا ۲۴ ماه مطابق ماده ۷۱ قانون برنامه ششم توسعه و پرداخت سهم بیمه كارفرما (۲۳%) به ازای هر شغل اولی است. پرداخت كمك های بلاعوض به میزان ۳۲۰۳ میلیارد ریال برای كمك به سهم بیمه كارفرمایی بنگاه های اقتصادی برای سال ۹۷ (۱۳۰ هزار نفر از مشمولین طرح به مدت ۸ ماه و ۷۰ هزار نفر كه از شاغلان جذب شده از طرح كارورزی هستند به مدت ۳ ماه از این مشوق برخوردار خواهند شد). طرح مهارت آموزی در محیط واقعی كار اهداف این طرح آشنایی با محیط كسب وكار، كسب تجربه و آماده سازی و تولید خودباوری در مهارت آموز برای ورود به عرصه اشتغال و كارآفرینی، كمك به واحدهای اقتصادی فعال به منظور شناسایی نیروی كار مستعد و توانمند، زمینه سازی برای كاهش هزینه های جذب و بكارگیری نیروهای فاقد مهارت و استفاده از ظرفیت و توان آموزشی عملی بنگاه های اقتصادی اعلام شده و گروه هدف هم ۲۰۰ هزار نفر جوانان شغل اولی برای دوره مهارت آموزی است. روش اجرای این طرح شامل ثبت نام متقاضی دوره مهارت آموزی و یا واحد پذیرنده با استفاده از ثبت در سامانه اعلامی و مدت برخورداری از دوره مهارت آموزی تا ۱۲ ماه بوده و كلیه مهارت آموزان مشمول این طرح از شمول قانون كار و قانون تامین اجتماعی خارج خواهند بود. استفاده از مهارت آموز متناسب با مربی موجود هر واحد و وجود امكانات، تجهیزات و ایمنی كافی (به ازای هر مربی ۲ مهارت آموز و حداكثر ۴ مهارت آموز) در هر واحد مشمول طرح به صورت همزمان است و پرداخت بیمه مسئولیت مدنی (بیمه حوادث) به جای واحد پذیرنده به ازای هر مهارت آموز ۸۰ هزار تومان در سال، استفاده از ظرفیت تشكل های بخش های خصوصی و تعاونی و مراكز كاریابی غیردولتی برای به كارگیری شغل اولی و پرداخت كمك های بلاعوض به میزان ۱۶۰ میلیارد ریال برای بیمه مسئولیت مدنی(حوادث) است. طرح یارانه دستمزد طرح یارانه دستمزد شامل اهداف زیر است؛ افزایش اشتغال زایی جوانان در مناطق محروم و كمتربرخوردار، كمك به هزینه های جذب و بكارگیری جوانان در بنگاه های اقتصادی همینطور گروه هدف ۶۰ هزار نفر جوانان شغل اولی در مناطق محروم و كمتربرخوردار در نظر گرفته شده است. نحوه اجرا به شكل استفاده از ظرفیت مراكز كاریابی غیردولتی برای به كارگیری شغل اولی، مدت برخورداری از مشوق بیمه ای تا ۱۲ ماه، پرداخت متوسط سرانه كمك هزینه دستمزد معادل۳۰ درصد حداقل دستمزد برای به كارگیری شغل اولی (ماهانه ۳۳۴ هزار تومان)، پرداخت كمك های بلاعوض به میزان ۱۶۰۴ میلیارد ریال برای كمك به بنگاه های اقتصادی در قالب یارانه دستمزد به مدت ۸ ماه تا آخر سال ۱۳۹۷. طرح توسعه تامین مالی خرد با رویكرد بانكداری پیوندی پیوند مالی بین یك موسسه مالی رسمی با یك موسسه مالی غیررسمی محلی (مانند گروه خودیار) را بانكداری پیوندی می نامند. اهداف كلی طرح شامل افزایش توسعه كسب و كارهای خرد و خانگی در مناطق روستایی، توانمندسازی افراد و تولید و توسعه كسب و كارهای خرد و بهبود معیشت مناطق مورد نظر و گروه هدف را روستاییان تنگدست و صدمه پذیر تشكیل می دهند كه دسترسی آن ها به تسهیلات بانكی بدون ضمانت و وثیقه، تنها با استفاده از راهبردهای تامین مالی خرد (نزد موسسه تاك در ایران) میسر است و افراد صدمه پذیر و كم درآمد در مناطق شهری و روستایی با رویكرد اشتغال زایی بخصوص جوانان و زنان تشكیل می دهند. نحوه اجرا شامل استفاده از ظرفیت های محلی و توانمند نمودن آن برای مشاركت در تولید و اشتغال و آماده سازی برای بازار محصولات تولید شده، پرداخت كمك های فنی و اعتباری یا بلاعوض برای اجرای دقیق تر طرح در مناطق و ظرفیت سازی و آموزش، پرداخت تسهیلات بانكی با نرخ متعارف بانكی(به جای ارزان قیمت) است. اما خصوصیت های گروه های خودیار در طرح تامین مالی خرد با رویكرد بانكداری پیوندی شامل این موارد است: همه اعضای گروه بایستی ساكن محله/ روستای محل اجرای برنامه باشند، تعداد اعضای گروه بین ۱۵ تا ۲۵ نفر باشد، از هر خانواده فقط یك نفر حق عضویت در یك گروه را دارد، كلیه اعضا، مجمع عمومی گروه را تشكیل می دهند و هر گروه دارای یك هیأت اجرایی شامل "گروه یار"، "خزانه دار" و "منشی" باشد، گروه دارای حساب مشترك نزد بانك كشاورزی باشد، هیأت اجرایی گروه نباید از بستگان درجه یك باشند و افراد زیر ۱۸ سال نمی توانند عضو گروه باشند و افراد دارای بدهی معوق یا چك برگشتی هم در گروه نباشند. اما مراحل اجرای طرح تامین مالی خرد با رویكرد بانكداری پیوندی شامل انعقاد قرارداد میان سازمان بهزیستی استان و مؤسسه مجری برنامه، تعیین شهرستان های هدف، انتخاب مجریان محلی، دوره های توجیهی و آموزشی لازم برای دست اندركاران مختلف برنامه، مجریان محلی به فرمانداری شهرستان های هدف، ورود تسهیل گران به روستاها و آغاز تشكیل گروه های خودیار، تداوم و تكمیل مراحل برنامه، گزارشدهی، بازدید یارگیری از سایر سازمان ها و پایداری برنامه است. با عنایت به تجارب موفق این برنامه با مشاركت و هماهنگی معاونت توسعه كارآفرینی و اشتغال وزارت متبوع، سازمان بهزیستی و بانك كشاورزی، می توان علاوه بر رشد طبیعی برنامه، طی ۶ سال ۱۰۰ هزار نفر جدید را در قالب ۶ هزار گروه خودیار با استفاده از منابع قانون اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری، به جامعه تحت پوشش برنامه افزود به صورتی كه نوآوری ها و ابتكارات ویژه ای هم طراحی برنامه را در برگیرد تا آن را از تاثیرات زیر برخورداركند: الف- افزایش پایداری گروه های خودیار با استفاده از شبكه سازی و تجمیع آن ها در نهادهای بزرگ تر ب- كاهش هزینه های سرانه برای آموزش و ترویج مهارت های كسب و كار ج – تولید بستر مناسب برای هدایت و جذب بیمه های خرد برای گروه هدف د- كاهش اعوجاج متصور بر استفاده از نرخ سود سرمایه ای كه به مراتب پایین تر از نرخ رایج تورم می باشد و هدایت اختلاف بین دو نرخ به سمت و به سود تقویت نهادهای روستایی و توسعه اجتماع محور ه- كاهش خطر انحراف از هدف تسهیلات كه معمولاً به دنبال استفاده از تسهیلات ارزان قیمت پیش می آید و -كاهش مخاطرات اخلاقی ناشی از انتخاب همسانان نامناسب و نامتناسب بر این اساس برش یك ساله این برنامه برای سال ۱۳۹۷ به شرح زیر خواهد بود: شناسایی و تشكیل ۱۰۰۰ گروه خودیار جدید با میانگین ۱۵ نفر عضو ادامه فعالیت های ظرفیت سازی برای ۳۰۰۰ گروه موجود با میانگین ۱۵ نفر عضو منابع مالی مورد نیاز هم به این شكل است كه با عنایت به این كه بازه زمانی اجرای برنامه تامین مالی خرد با رویكرد بانكداری پیوندی مشتمل بر تشكیل گروه های خودیار، بانك پذیر شدن آنها و راه اندازی كسب و كار (توسط حدود ۱۰ درصد از اعضای گروه های خودیار) سه سال است، هزینه ظرفیت سازی هر گروه خودیار به میزان ۱۰۰ میلیون ریال برای سه سال، به این صورت كه سال های اول و دوم هریك ۴۰ میلیون ریال و در سال سوم ۲۰ میلیون ریال. ازاین رو با احتساب تشكیل ۱۰۰۰گروه در سال ۱۳۹۷ و ادامه فعالیت ۳۰۰۰ گروه موجود، اعتبارات بودجه ای كه برای عرضه خدمات فنی و مشاوره ای، بسیج اجتماعی، ظرفیتسازی در داخل بانك و سازمان های مدنی و افراد هدف مورد نیاز است، بر مبنای جداول اعلامی با پیش بینی اشتغال ۶۰۰۰ نفر به مبلغ ۱۲۰ میلیارد ریال برآورد می گردد. همینطور با احتساب میانگین مبلغ تسهیلات برای هر گروه (۳۰۰میلیون ریال و ۴۰۰۰ گروه خودیار، تسهیلاتی به مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد ریال مورد نیاز می باشد (نرخ تسهیلات مبحث این برنامه معادل نرخ مصوب شورای پول و اعتبار است). توسعه و پشتیبانی از مشاغل خانگی قابلیت انجام كسب و كار در «منزل» سبب تولید مزایای بسیاری برای شاغلین آنها می گردد كه همچون می توان به ایجاد توازن بین مسئولیت خانوادگی زنان و اشتغال آنان، حذف هزینه های مربوط به خرید، رهن و اجاره كارگاه و ایاب و ذهاب، استفاده از نیروی كار سایر اعضای خانواده و تولید زمینه های كار خانوادگی، امكان انتقال تجارب با استفاده از آموزش غیررسمی به شیوه استاد- شاگردی بین اعضاء خانواده و... اشاره نمود. اهداف: شناسایی و توسعه ظرفیت های كسب و كار خانگی در جهت توسعه فرصت های شغلی تولید توازن بین مسئولیت خانوادگی و اشتغال اعضاء خانوار كاهش هزینه های تولید و خدمات برای حضور فعال و مستمر در بازار رقابت افزایش صرفه جویی در هزینه های جانبی اشتغال و افزایش درآمد خانواده ارتقاء مدیریت كسب و كار خانگی با استفاده از پیوند با بنگاه های بالادستی و تشكلهای خوشه ای، اتحادیه ها، تعاونی ها و صنوف گروه هدف كسانی كه اقدام به كسب و كار خانگی توسط كاركنان خانگی می كنند و شرایط زیر دارند: انجام كار صرفاً توسط عضو یا اعضاء خانواده در واحد مسكونی تناسب حجم تولید با شرایط و فضای واحد مسكونی عدم تولید آلودگیهای زیست محیطی، صوتی و بصری و رعایت كامل حقوق همسایگان عرضه و فروش محصول (كالا و خدمات) در خارج از واحد مسكونی عدم تردد غیرمتناسب با فضای محل سكونت بخصوص در مجتمع های مسكونی مجاز بودن و تناسب شغل با محیط مسكونی نحوه اجرا به این صورت است كه ساماندهی و توسعه و پشتیبانی از مشاغل خانگی در سال ۹۷ در دو قالب پیاده سازی الگوی جدیدی كه با همكاری جهاد دانشگاهی در حال انجام می باشد و هم حمایت مالی از فعالیت های پشتیبان مشاغل خانگی دنبال می گردد. برای پیاده سازی دقیق الگوی توسعه مشاغل خانگی مبلغ ۳۶۰ میلیارد ریال اعتبار موردنیاز است. مراحل پیاده سازی الگوی توسعه مشاغل خانگی شامل بررسی، شناسایی و اولویت بندی مزیتهای استانی، ساماندهی، بررسی، استعدادسنجی و توانمندسازی متقاضیان مشاغل خانگی، ساماندهی، بررسی و اتصال به بازار و پایدارسازی مشاغل خانگی است. لازم به توضیح است امسال هدف گذاری طرح پیاده سازی الگوی توسعه مشاغل خانگی به صورت مسئله محور و فارغ از محدوده جغرافیایی انجام خواهدشد و موضوعات و موارد مهم دارای توجیه اقتصادی كه فرصت شغلی فراوانی تولید می كنند، مدنظر قرار می گیرد و بنابراین توزیع استانی بودجه مذكور درحال حاضر امكانپذیر نبوده و منوط به بررسی طرحهای مهم و اشتغالزای استانها و مناطق خواهد بود. همینطور بر مبنای عملكرد سالهای گذشته و برآورد انجام شده در سال جاری، پشتیبانی از طرح های پشتیبان مشاغل خانگی از محل منابع تسهیلاتی مندرج در آیین نامه تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۷ مطابق با جدول زیر به مبلغ ۷۵۵۰ میلیارد ریال و با پیش بینی اشتغال ۳۶۵۸۲ نفر صورت خواهد گرفت. مراحل اجرایی تولید و توسعه مشاغل خانگی هم شامل نحوه ثبت نام متقاضیان و بررسی طرح ها در دستگاه اجرائی، تكمیل فرم پرسشنامه متناسب با شرایط توسط كلیه متقاضیان مشاغل خانگی با استفاده از سامانه مشاغل خانگی، عرضه مشخصات طرح و فعالیت مورد نظر خویش را در قالب فرمهای موجود در سیستم به دستگاه اجرایی مربوطه توسط متقاضیان مستقل دارای كد رهگیری، تكمیل فرم پرسشنامه و دریافت كد رهگیری از سیستم در صورت برخورداری از مهارت برای افراد متقاضی انجام فعالیت تحت پوشش پشتیبان، بررسی اهلیت فردی، فنی و... متقاضی پشتیبان توسط دستگاه اجرایی، صدور مجوز مربوطه توسط وزارت كار و امور اجتماعی و واحدهای تابعه در صورت تائید دستگاه اجرایی ذی ربط، معرفی متقاضی تحت پوشش به پشتیبان توسط دستگاه اجرایی با استفاده از بانك اطلاعاتی سیستم است و در صورت پذیرش افراد فوق توسط پشتیبان، طرح تایید و به بانك ارسال میگردد. برنامه توسعه اشتغال در بخش مسكن این برنامه شامل موارد زیر است: كمك به احیاء بافت های فرسوده (شامل ۱۰۰ هزار واحد مسكونی در سال ۱۳۹۷ و ۴۰۰ واحد مسكونی تا آخر سال ۱۴۰۰) كمك به تأمین مسكن روستایی و اجتماعی (شامل ۵۰ هزار واحد مسكونی شهری و ۵۰ هزار واحد مسكونی روستایی در سال ۱۳۹۷ كه تا آخر سال ۱۴۰۰ جمعاً به ۴۰۰ واحد مسكونی خواهد رسید). احیاء بافت های فرسوده در سال ۱۳۹۷ نیازمند تأمین منابع مالی به میزان ۶۵ هزار میلیارد ریال است كه ۲۵ هزار میلیارد ریال آن از محل تسهیلات بانكی ۶ تا ۹ درصد و ۴۰ هزار میلیارد ریال آن از محل كمك های دولت تأمین خواهد شد. پیش بینی می گردد از محل اجرای این طرح ۲۴۰ هزار فرصت شغلی جدید در سال ۱۳۹۷ فراهم شود). كمك به تأمین مسكن روستایی و اجتماعی در سال ۱۳۹۷ نیازمند تأمین منابع مالی به میزان ۴۴.۴ هزار میلیارد ریال است كه ۲۱.۵ هزار میلیارد ریال آن از محل تسهیلات بانكی ۵ درصد و ۲۲.۹ هزار میلیارد ریال آن از محل كمك های دولت تأمین خواهد شد. پیش بینی می گردد از محل اجرای این طرح ۶۰ هزار فرصت شغلی جدید در سال ۱۳۹۷ فراهم شود). مصوبه هیأت وزیران در این خصوص تحت عنوان برنامه بازآفرینی شهری پایدار علاوه بر احیاء بافت های فرسوده هدف، استفاده از اراضی دولتی تمامی دستگاه های اجرایی درون بافت های فرسوده را هم هدف گذاری نموده است كه بازسازی و نوسازی آنها توسط نهاد توسعه گر صورت خواهد گرفت. برنامه توسعه اشتغال در بخش كشاورزی برنامه تولید و اشتغال بخش كشاورزی شامل دو زیر برنامه اصلی زیر به این شرح است: پیش بینی منابع برنامه های تولید و تولید فرصت های شغلی بر اساس رسته فعالیت های اولویت دار بخش كشاورزی و برنامه ارتقای توان تولید ملی و تثبیت اشتغال در قالب بازسازی، نوسازی و سرمایه درگردش واحدها. برنامه توسعه اشتغال در بخش صنعت برنامه های حوزه صنعت شامل دو طرح به شرح زیر است: برنامه اشتغال در حوزه صنایع كوچك و خوشه های صنعتی اشتغال زا؛ اجرای این برنامه منتهی به ایجاد ۷۴.۵ هزار فرصت شغلی جدید تا آخر سال ۱۳۹۷ خواهد شد. این برنامه شامل طرح های توسعه تولید پوشاك با احداث ۱۲ شركت پشتیبان استانی و ۱۲۰ كارخانه دوزندگی صنعتی. تولید ۱۰ واحد جواهرسازی استانی و ۲۰۰۰ كارگاه خانگی تولیدی در حوزه سنگهای زینتی و جواهرات. حلقه های مفقوده خوشه های كسب وكار؛ ۴۲۲ حلقه مفقوده، كه با تكمیل این حلقه ها، زنجیره ارزش تولید كسب و كار ها تكمیل و علاوه بر تولید اشتغال، ارزش افزوده بالاتری هم در كل زنجیره ارزش تولید محصولات حاصل خواهد شد. تولید كلینیك های صنعت در ۱۰ مركز استان و ۱۲۰ شهرستان كشور، ۵۰ مركز لجستیك (مدیریت زنجیره تأمین): در شهرك های صنعتی بزرگ (شامل خدمات پشتیبان حمل و نقل، انبار و ملزومات اداری)، اجرای ۲۵ پروژه در صنعت چرم، تولید ۲۵۰ واحد تولیدی در رشته صنعت مصنوعات چرمی، تولید ۱۰۰۰ واحد تولیدی در رشته صنعت پلاستیك، تولید ۲۵۰ واحد تولیدی در رشته صنعت سنگ. برنامه تكمیل طرح های نیمه تمام صنعتی خاتمه ۹۷ بخش خصوصی در پنج رشته فعالیت اشتغال زا؛ طرح های مشمول این برنامه شامل ۱۹۷۱ طرح در ۳۱ استان كشور است كه اجرای آن در سال ۱۳۹۷ حدود ۵۱.۵ هزار فرصت شغلی جدید تولید خواهد نمود. طرح های این برنامه در ۵ رشته فعالیت اصلی زیر قرار دارند: ابزار پزشكی- اپتیكی- دقیق- ساعت (كد ۳۳ ISIC بخش صنعت)، ساخت ماشین آلات وتجهیزات (كد ۲۹ ISIC بخش صنعت)، مبلمان سایرمصنوعات (كد ۳۶ ISICبخش صنعت)، محصولات غذائی و آشامیدنیها (كد ۱۵ ISIC بخش صنعت)، محصولات فلزی فابریكی (كد ۲۸ ISIC بخش صنعت) كه با اجرایی شدن برنامه های فوق جمعا ۱۲۶ هزار فرصت شغلی جدید زیر تولید خواهد. در مجموع برای اجرایی شدن این برنامه ها ۵۴.۷ هزار میلیارد ریال منابع مالی به شرح زیر مورد نیاز است: تجهیز منابع از محل تسهیلات بانكی ۴۷.۳ هزار میلیارد ریال و تجهیز منابع از محل كمك های دولت به صورت سود یارانه تسهیلات ۷.۴ هزار میلیارد ریال طرح دولت برای جایگزینی اتوبوس و كامیون در اجرای این طرح، كمك بلاعوض دولت به صورت پرداخت هزینه های مربوط به ارزش CKD است. خرید CKD با استفاده از فاینانس خواهد بود كه تضمین بازپرداخت اصل و سود آن با دولت می باشد. علاوه بر طرح فوق، دولت در حوزه حمل و نقل درون شهری و برون شهری برنامه های دیگری را تدوین كرده است كه در جدولهایی كه در لینك زیر به آن اشاره شده قابل دسترسی است. همینطور عنوان برنامه اشتغال در حوزهگردشگردی، صنایع دستی و میراث فرهنگی در مناطق شهری هم در جداولی انتشار یافته و قابل دسترسی است. جداول توزیع استانی اجرای طرح های مذكور در برنامه های تولید و اشتغال دولت در سال ۱۳۹۷ در این فایل قابل مشاهده می باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب