دست های بسته صادرکنندگان را چه کسی باز کرد؟
به گزارش شمال صنعت، در معماری یک اقتصاد مقاوم در مقابل تکانه های بیرونی، وجود نهادهای تخصصی که مأموریت آنها تسهیل جریان صادرات، کاهش هزینه های مبادله و ایجاد پشتوانه مالی برای بنگاه های صادرات محور باشد، نه تنها مطلوب، بلکه حیاتی می باشد. این نهادها باید تلفیقی از خصوصیت های بانکی، توسعه ای و سیاست گذارانه داشته باشند تا بتوانند در حالی که منابع ارزی کشور محدود و مسیرهای تبادل مالی محدودتر شده اند، راه های پایدارتری برای ارزآوری فراهم آورند.
به گزارش شمال صنعت به نقل از ایسنا، در حالی که بخش عمده صادرات ایران را محصولات غیرنفتی و صنعتی تشکیل می دهد و تأمین مالی این بخش ها نیازمند حمایت هایی فراتر از سیستم بانکی تجاری است، وجود یک نهاد مالی که به صورت اختصاصی بر پشتیبانی از صادرات تمرکز داشته باشد، عنصری کلیدی در تحقق سیاستهای کلان کشور بحساب می آید. این مأموریت، به شکل رسمی بر عهده «بانک توسعه صادرات ایران» گذاشته شده که حالا بعنوان تنها بانک تخصصی و توسعه ای در حوزه صادرات غیرنفتی فعالیت می کند.
تحریم و بحران دسترسی به منابع مالی برای صادرات
تحریم های گسترده مالی و بانکی که از سالهای ابتدایی دهه ۱۳۹۰ تشدید، دسترسی صادرکنندگان به منابع مالی، خطوط اعتباری و ضمانت نامه های بین المللی را بشدت محدود کرده است. در چنین فضایی، افزایش هزینه های انتقال ارز، طولانی شدن فرایندهای مالی و بروز اختلال در بازگشت منابع ارزی، عملا صادرکننده ایرانی را در معرض ریسک هایی قرار داده که در هیچ بازار آزاد و رقابتی متعارفی متصور نیست.
بدون پشتوانه سازی داخلی برای جبران این خلأها، نه تنها صادرات کاسته می شود، بلکه وابستگی اقتصاد به درآمدهای ناپایدار نفتی هم افزوده می شود. این در شرایطی است که صادرات غیرنفتی، تنها مسیر ممکن برای ارزآوری مولد، اشتغال زا و مقاوم ساز اقتصاد است.
نقش آفرینی در خط مقدم جنگ اقتصادی
بانک توسعه صادرات طی سالهای اخیر بخصوص در دوره اوج تحریم های ثانویه، کوشیده است با طراحی مدل هایی برای تأمین مالی صادراتی، ارائه تسهیلات ترکیبی ریالی و ارزی، توسعه ابزارهای اعتباری داخلی، و همکاری با صندوق ضمانت صادرات، تا حد ممکن مسیر فعالیت بنگاه های صادراتی را هموار کند.
این اقدامات شامل پوشش ریسک های ارزی، ارائه خطوط اعتباری به واردکنندگان خارجی، تأمین سرمایه در گردش برای صادرکنندگان کوچک و متوسط، تسهیل بازگشت ارز حاصل از صادرات و راه اندازی ساختارهای شفاف و دیجیتالی برای ارتباط سریع تر با متقاضیان بوده است. چنین اقداماتی باآنکه شاید در ظاهر فنی و بانکی تلقی شوند، اما در سطح کلان به معنای فعال نگه داشتن کانال های حیاتی تنفس ارزی کشور در شرایط فشار حداکثری است.
مواجهه با ریسک های ساختاری و محیطی
بانک توسعه صادرات به واسطه نوع مأموریت خود، ناگزیر است در حوزه هایی وارد شود که از منظر بانکهای تجاری، پرریسک و کم بازده محسوب می شوند. نوسانات نرخ ارز، نبود بیمه های معتبر بین المللی، عدم قطعیت در قوانین تجاری و کاهش تمایل خریداران خارجی به تعامل با ایران، مجموعه ای از مخاطرات ساختاری بوجود آورده اند که بخش قابل توجهی از مطالبات این بانک را بسمت مطالبات معوق سوق می دهد.
اما برخلاف تصور رایج، این معوقات اغلب ناشی از سوءِمدیریت یا ضعف اعتبارسنجی نیست، بلکه محصول فشارهای بیرونی و محدودیت های سیستمی است که هر نهاد دیگری هم در چنین محیطی با آن روبه رو خواهد شد.
اصلاح ساختارها برای مدیریت ریسک ها
در سالهای اخیر، بخصوص بعد از روی کار آمدن مدیریت جدید بانک توسعه صادرات، اقدامات مهمی برای مدیریت و کاهش این ریسک ها صورت گرفته است. طراحی سازوکارهای اخطار زودهنگام، بازبینی در نظام اعتبارسنجی، احیای پرونده های راکد، راه اندازی فرآیندهای الکترونیکی برای کنترل دقیق تر مصارف منابع، و بخصوص تقویت نقش حاکمیتی بانک در تعامل با سایر دستگاه ها همچون گامهای مؤثر این دوره بوده است.
مدیریت دکتر افشین خانی با نگاهی تحلیلی، شفاف و منضبط، کوشیده تا از بانک توسعه صادرات صرفا یک نهاد تسهیلات دهنده نسازد، بلکه آنرا به بازوی اجرایی سیاستهای ارزی کشور تبدیل کند. نتیجه این تحول، بهبود محسوس در فرایند تصمیم گیری، کاهش مطالبات مشکوک الوصول و افزایش تعامل مؤثر با صادرکنندگان واقعی بوده است.
حمایت از نهاد راهبردی؛ ضرورتی در سطح امنیت ملی
در نهایت باید پذیرفت که تقویت چنین نهادی، صرفا یک حمایت اقتصادی نیست؛ بلکه به صورت مستقیم با امنیت ملی و تاب آوری اقتصادی کشور در شرایط بحران گره خورده است. استمرار مأموریت های این بانک، نیازمند حمایت صریح حاکمیت، تقویت منابع، تسهیل مقررات و ایجاد هماهنگی های بین نهادی است. نادیده گرفتن این نقش، به معنای پذیرش صدمه پذیری ارزی در مقابل فشارهای خارجی و از دست رفتن ظرفیتهای ارزآوری ملی خواهد بود.
منبع: shomalsanat.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب