یک تهدید خاموش 90 درصد موتورسیکلت های کلانشهرها فرسوده اند
به گزارش شمال صنعت، بیشتر از 11 میلیون موتورسیکلت فرسوده در کشور تردد دارند که سهم قابل توجهی در آلودگی هوا، مصرف سوخت و حوادث ترافیکی کلان شهرها دارند.
به گزارش شمال صنعت به نقل از مهر، در سالیان اخیر، آلودگی هوا به یکی از جدی ترین چالش های زیست محیطی کلان شهرهای کشور، خصوصاً تهران، تبدیل گشته است. بررسی ها نشان میدهد که موتورسیکلت های فرسوده و کاربراتوری سهم قابل توجهی در تشدید آلودگی هوا، افزایش مصرف سوخت و بی نظمی ترافیکی دارند. این وسایل به علت فناوری قدیمی و استاندارد پایین، آلایندگی بالا و مصرف سوخت زیاد دارند و بخش قابل توجهی از تصادفات شهری را هم شامل می شوند.
همچنین، خیلی از این موتورسیکلت ها ابزار کسب درآمد افراد کم درآمد هستند که امکان جایگزینی آنها بدون حمایت مالی محدود است. به همین دلیل، نوسازی و اسقاط این ناوگان یکی از اولویت های اصلی کاهش آلایندگی و ارتقاء کیفیت زندگی شهری بحساب می آید.
وضعیت فعلی ناوگان موتورسیکلت
در حال حاضر، حدود ۱۴ میلیون موتورسیکلت در کشور درحال عبور هستند که از این شمار، بالاتر از ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه فرسوده یا در مرز فرسودگی قرار دارند. بیشترین تمرکز این ناوگان فرسوده در کلان شهرها مشاهده می شود؛ بطوریکه در تهران حدود ۳ میلیون دستگاه و در اصفهان و شیراز هم حجم قابل توجهی از موتورسیکلت های فرسوده درحال فعالیت است. بالاتر از ۹۰ درصد موتورسیکلت های در تردد در این کلان شهرها فرسوده اند و بعضی از آنها سن بالای ۳۰ سال دارد.
این ناوگان فرسوده سهم قابل توجهی در افزایش مصرف سوخت و آلایندگی هوا دارد. موتورسیکلت های فرسوده سالانه حدود ۳ میلیارد لیتر بنزین مصرف می کنند و میزان آلایندگی آنها معادل آلایندگی حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار خودروی سواری و وانت است.
همچنین مصرف روزانه این ناوگان فرسوده حدود ۲۶ میلیون لیتر بنزین ارزیابی شده و تولید کربن دی اکسید سالانه یک موتورسیکلت کاربراتوری فرسوده به بالای یک و نیم تن می رسد. این میزان معادل انتشار کربن یک پرواز رفت وبرگشت تهران-استانبول برای یک نفر یا روشن نگه داشتن یک لامپ ۱۰۰ وات به مدت پنج سال است.
سهم موتورسیکلت ها در آلودگی هوای تهران به حدود ۲۱ درصد می رسد و مصرف سوخت موتورسیکلت های پایتخت حدودا دو برابر میانگین جهانی است. هر موتورسیکلت فرسوده کاربراتوری بطور میانگین ۱۲ برابر یک خودروی یورو ۴ آلایندگی تولید و به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر، حدود ۷ لیتر بنزین مصرف می کند. همین طور مطابق آمار سازمان حفاظت محیط زیست و مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، هر موتورسیکلت فرسوده به صورت میانگین معادل شش خودروی سواری آلاینده تولید می کند و بالاتر از دو برابر موتورسیکلت های استاندارد سوخت مصرف می کند.
از حدود ۱۳ میلیون موتورسیکلت فرسوده هم تنها ۵ هزار دستگاه موفق به دریافت گواهی معاینه فنی شده اند که نشان دهنده فقدان نظارت و کنترل کیفیت است. این وضعیت نه تنها اثرات محیط زیستی، بلکه دستاوردهای اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی هم دارد.
این آمار نشان میدهد که لزوم نوسازی و اسقاط ناوگان موتورسیکلت های فرسوده، تنها یک ضرورت زیست محیطی نیست، بلکه یک الزام اقتصادی و اجتماعی برای کاهش مصرف سوخت، بهبود کیفیت هوا و ارتقاء ایمنی ترافیکی بحساب می آید.
سن فرسودگی موتورسیکلت ها
بر اساس قانون و آیین نامه اجرائی، سن فرسودگی موتورسیکلت ها به شرح زیر تعیین شده است:
- موتورسیکلت های کاربراتوری: ۶ سال
- موتورسیکلت های انژکتوری: ۱۲ سال
- موتورسیکلت های برقی: ۱۵ سال
این تعیین سن، مبنایی برای اولویت بندی اجرای طرح نوسازی و اسقاط ناوگان موتورسیکلت های فرسوده است.
برنامه نوسازی و اسقاط
بر اساس اعلام ستاد نوسازی حمل و نقل، از سال ۱۳۸۴ تا حالا روند اسقاط موتورسیکلت عملا متوقف بوده و انباشت فعلی ناشی از تولید و واردات بدون خروج از چرخه مصرف است. این روند از آغاز سال ۱۴۰۴ با طراحی سامانه ثبت نام و اجرای طرح نوسازی از سر گرفته شده است.
در همین راستا طرح نوسازی و اسقاط موتورسیکلت های فرسوده با اهداف کاهش آلایندگی، صرفه جویی در مصرف سوخت، ارتقاء ایمنی و ساماندهی ناوگان موتوری شروع شد. این طرح شامل ثبت نام مالکان موتورسیکلت های فرسوده در سامانه رسمی nnhk.ir، تحویل وسیله فرسوده و دریافت موتورسیکلت جدید است. اجرای طرح بصورت «کلید به کلید» طراحی شده است تا مالک بدون توقف فعالیت روزمره، بتواند موتورسیکلت جدید خویش را تحویل بگیرد.
برای تشویق مالکین به شرکت در طرح، تسهیلات و یارانه های ویژه ای همچون جایگزینی موتورسیکلت بنزینی با موتورسیکلت جدید: ۱۲۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود با بازپرداخت ۳۶ ماهه، جایگزینی موتورسیکلت بنزینی با موتورسیکلت برقی: ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود، یارانه اسقاط موتورسیکلت بنزینی: ۸ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و یارانه جایگزینی برقی: ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان صرفه جویی انرژی درنظر گرفته شده است.
اولویت در اجرای طرح با موتورسیکلت های بالاتر از ۶ سال کارکرد، خصوصاً در کلان شهرهای آلوده، تعیین شده است.
بر اساس برنامه زمان بندی، تا انتهای سال ۱۴۰۴، حدود ۵ هزار موتورسیکلت برقی و ۶۵ هزار موتورسیکلت بنزینی در ناوگان جایگزین خواهند شد. جایگزینی هر موتورسیکلت فرسوده با نمونه جدید می تواند صرفه جویی ارزی حدود ۲ هزار دلار در سال ایجاد نماید و مصرف سوخت سالانه را کم کند. اجرای طرح نوسازی به کاهش چشم گیر آلایندگی و بهبود کیفیت هوا در کلان شهرها منجر خواهد شد.
به گزارش شمال صنعت به نقل از مهر، نوسازی و اسقاط موتورسیکلت های فرسوده یک اقدام راهبردی و ضروری در مدیریت حمل و نقل شهری به حساب می آید که می تواند به صورت مستقیم در کاهش آلایندگی هوا، صرفه جویی در مصرف سوخت، ارتقاء ایمنی ترافیکی و مدیریت بهینه منابع ملی اثرگذار باشد. این ناوگان فرسوده، به علت فناوری قدیمی و استاندارد پایین، نقش قابل توجهی در انتشار آلاینده ها و مصرف اضافی سوخت ایفا می کند و همین طور سهم بالایی در تصادفات شهری دارد.
تمرکز ویژه بر کلان شهرها که بیشترین تعداد موتورسیکلت های فرسوده را در خود جای داده اند، باعث می شود تا اثرات محیط زیستی و اجتماعی اجرای طرح بطور ملموس مشاهده شود. عرضه تسهیلات مالی، یارانه های ویژه و مدلهای جایگزین برقی و کم مصرف، زمینه را برای مشارکت گسترده مالکان و اجرای سریع و مؤثر طرح فراهم می آورد.
اجرای این سیاستها نه تنها سبب کاهش فشار بر شبکه سوخت و منابع انرژی می شود، بلکه کیفیت زندگی شهروندان، ایمنی معابر و سلامت عمومی را بطور قابل توجهی بهبود می بخشد و قدمی مؤثر در راستای توسعه پایدار شهری بحساب می آید. بطور خلاصه، بسیاری از این موتورسیکلت ها ابزار کسب درآمد افراد کم درآمد هستند که امکان جایگزینی آنها بدون حمایت مالی محدود است. این میزان معادل انتشار کربن یک پرواز رفت وبرگشت تهران-استانبول برای یک نفر یا روشن نگه داشتن یک لامپ ۱۰۰ وات به مدت پنج سال است. برای تشویق مالکین به شرکت در طرح، تسهیلات و یارانه های ویژه ای همچون جایگزینی موتورسیکلت بنزینی با موتورسیکلت جدید: ۱۲۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود با بازپرداخت ۳۶ ماهه، جایگزینی موتورسیکلت بنزینی با موتورسیکلت برقی: ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود، یارانه اسقاط موتورسیکلت بنزینی: ۸ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و یارانه جایگزینی برقی: ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان صرفه جویی انرژی در نظر گرفته شده است.
منبع: شمال صنعت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب